2023

2022

13

Premiebijdragen (werkgevers en werknemers)

De premiebijdragen zijn als volgt:

Verplichte pensioenregeling

1.958

1.739

Pensioenpremie voorgaande jaren

15

1

Voortgezette verzekering (incl. FVP)

-

-

Vrijwillige verzekering

50

42

Anw en WIA

7

9

2.030

1.791

Koopsommen

-

1

Totaal

2.030

1.792

Het premiepercentage van de verplichte regeling is 27,98% (2022: 27,98%) van de pensioengrondslag. De premieopbrengsten zijn niet gesplitst naar een werkgevers- en een werknemersdeel, omdat de totale premie volgens overeenkomst aan de werkgevers in rekening wordt gebracht. Een deel van de premie wordt door de werkgevers ingehouden op het salaris van de werknemers.

Samenstelling premiebijdragen:

De verantwoorde premiebijdrage (€ 2.030 miljoen) exclusief premies voor WIA-excedent en Anw (€ 7 miljoen), bedraagt € 2.023 miljoen. Dat is de feitelijke premie ter dekking van de pensioenopbouw.

Kostendekkende premie:

De benodigde kostendekkende premie wordt bepaald op basis van de in het boekjaar geldende rentetermijnstructuur. De gedempte kostendekkende premie 2023 is vastgesteld op basis van 1,57% (2022: 1,57%). Dat is het saldo van een verwacht rendement van 3,5% en een prijsinflatie van 1,9%. De (gedempte) kostendekkende premie voor de verplichte regeling en aanvullende regeling is als volgt samengesteld:    

2023

2022

benodigde

DNB-RTS

gedempte

1,57% vast

benodigde

DNB-RTS

gedempte

1,57% vast

Kosten pensioenopbouw

1.625

1.981

2.277

1.749

Opslag uitvoeringskosten

17

17

15

15

Solvabiliteitsopslag

322

-

414

-

Totaal

1.964

1.998*

2.706

1.764*

Feitelijke premie ter dekking van pensioenopbouw

2.023

2.023

1.783

1.783

Marge tussen feitelijke premie en kostendekkende premie

59

25

(923)

19

* dit bedrag is gelijkgesteld aan de gedempte kostendekkende premie (ex-ante).

De kosten voor de pensioenopbouw betreft de actuarieel benodigde premie voor de opbouw van ­aanspraken en risicopremies. De feitelijke premie van de verplichte regeling bedraagt 27,98% van de pensioengrondslag voor 2023. De gedempte kostendekkende premie (ex-ante) voor 2023 bedraagt 27,88% (2022: 27,68%) van de pensioengrondslag. Aangezien het premiebeleid gebaseerd is op de gedempte kostendekkende premie (ex-ante), voldoet de feitelijke premie ter dekking van pensioenopbouw aan het vastgestelde premiebeleid in de ABTN. Het quotiënt van enerzijds de feitelijke premie ter dekking van pensioenopbouw (exclusief de opslag uitvoeringskosten) en anderzijds de kosten van de pensioenopbouw op basis van de rentetermijnstructuur (RTS) geeft de premiedekkingsgraad weer. De premiedekkingsgraad in 2023 wordt berekend op basis van de RTS per 31 oktober 2022 (het toetsmoment) en bedraagt 121% (31 oktober 2021: 73%).

2023

2022

14

Beleggingsresultaten voor risico pensioenfonds

Beleggingsresultaten voor risico pensioenfonds

4.293

(14.900)

2023

Beleggingscategorie

Direct 

resultaat

Indirect

resultaat

Kosten

Totaal

resultaat

Vastgoed beleggingen

81

(441)

(8)

(368)

Aandelen

306

1.687

(14)

1.979

Vastrentende waarden

853

1.196

(32)

2.017

Derivaten

(300)

737

(1)

436

Overige beleggingen

18

223

(5)

236

Subtotaal

958

3.402

(60)

4.300

Toerekening algemene kosten aan beleggingsresultaat

(7)

Totaal

4.293

2022

Beleggingscategorie

Direct 

resultaat

Indirect

resultaat

Kosten

Totaal

resultaat

Vastgoedbeleggingen

72

18

(9)

81

Aandelen

357

(2.889)

(13)

(2.545)

Vastrentende waarden

654

(5.734)

(36)

(5.116)

Derivaten

131

(7.612)

(1)

(7.482)

Overige beleggingen

31

142

(5)

168

Subtotaal

1.245

(16.075)

(64)

(14.894)

Toerekening algemene kosten aan beleggingsresultaat

(6)

Totaal

(14.900)

De kosten vermogensbeheer in de bovenstaande tabel omvatten de kosten die direct bij het fonds in rekening zijn gebracht en zijn toegerekend aan de beleggingsresultaten. Deze zijn als volgt uit te splitsen:

2023

Vermogensbeheer kosten
(x € 1 duizend)

Beheerkosten

Performance fee

Transactie kosten

Overige
kosten

Totaal

Vastgoedbeleggingen

8.401

-

-

-

8.401

Aandelen

5.474

-

-

-

5.474

Vastrentende waarden

21.010

-

-

-

21.010

Overige beleggingen

3.579

-

-

2.477

6.056

Fiduciair kosten

16.537

-

-

-

16.537

Kosten bewaarloon

2.125

-

-

-

2.125

Doorbelasting kosten ­bestuursbureau

-

-

-

7.234

7.234

Totaal

57.126

-

-

9.711

66.837

De performance fee en de transactiekosten zijn in de jaarrekening in mindering gebracht op de indirecte beleggingsresultaten. Het totaal aan performance fee voor 2023 bedraagt € 28 miljoen (2022: € 71 miljoen). Het totaal aan transactiekosten voor 2023 bedraagt € 25 miljoen (2022: € 40 miljoen). De transactiekosten worden op verschillende manieren verkregen. Hieronder wordt per beleggingscategorie beschreven hoe de transactiekosten vastgesteld worden.

Voor de vastgoedbeleggingen Nederland zijn de transactiekosten betrouwbaar vast te stellen door middel van opgave van de manager (2023: € 0,1 miljoen; 2022: € 0,1 miljoen). Voor de beleggingen in Europa, Noord-Amerika en het Verre Oosten worden de transactiekosten niet separaat aangeleverd en zijn daardoor niet betrouwbaar vast te stellen. Voor de categorie aandelen worden de kosten vast­gesteld op basis van facturen van brokers (2023: € 2,7 miljoen; 2022: € 3 miljoen). De kosten van vastrentende waarden worden inzichtelijk gemaakt door middel van de spread op aan- en verkopen (2023: € 18,5 miljoen; 2022: € 31,4 miljoen).

Voor de berekening wordt gebruik gemaakt van een spread op basis van de gemiddelde spread per kwartaal. De kosten van derivaten worden op dezelfde manier vastgestelde als vastrentende waarden, op basis van spread (2023: € 1,7 miljoen; 2022: € 3,0 miljoen). Voor de categorie overige beleggingen worden meerdere methodes toegepast. Een deel wordt op dezelfde manier vastgesteld als vastrentende waarden, op basis van een spread (2023: € 1,2 miljoen; 2022: € 1,0 miljoen). Voor alternatieve beleggingen is dat door middel van een zogenaamd ILPA statement. Indien er geen ILPA statement beschikbaar is, dan worden de transactiekosten op basis van default CAS vastgesteld (2023: € 1,0 miljoen; 2022: € 1,1 miljoen). In totaal is 88% (2022: 92%) van de transactiekosten gebaseerd op schattingen of
voorlopige opgaves.

De kosten vermogensbeheer over voorgaand jaar kunnen als volgt worden uitgesplitst:

2022

Beleggingscategorie
(x € 1 duizend)

Beheerkosten

Perfor-

mance fee

Transactie kosten

Overige kosten

Totaal

Vastgoedbeleggingen

1.630

-

-

-

1.630

Aandelen

5.514

-

-

-

5.514

Vastrentende waarden

25.070

-

-

-

25.070

Overige beleggingen

3.749

-

-

1.898

5.647

Fiduciair kosten

16.257

-

-

-

16.257

Kosten bewaarloon

2.547

-

-

-

2.547

Doorbelasting kosten bestuursbureau

-

-

-

5.791

5.791

Totaal

54.767

-

-

7.689

62.456

Relatie jaarrekening en beleggingsbeleid

In de jaarrekening zijn de beleggingen gerubriceerd naar de aard van de financiële instrumenten. De beleggingsresultaten worden op overeenkomstige manier verantwoord. Uit het volgende overzicht blijkt de aansluiting tussen de jaarrekening enerzijds en het beleggingsbeleid anderzijds.

Beleggingsbeleid

Jaarrekening

Beleggingsresultaat

Vastgoed beleggingen

Aandelen 

Vastrentende waarden

Overige beleggingen

Totaal 2023

Directe vastgoedbeleggingen

(146)

(146)

Indirecte vastgoedbeleggingen

(222)

(1)

-

-

(223)

Aandelen

-

1.982

-

-

1.982

Vastrentende waarden

-

-

2.089

-

2.089

Derivaten

-

2

433

-

435

Overige beleggingen

-

92

-

71

163

Totaal

(368)

2.075

2.522

71

4.300

Toerekening algemene kosten aan beleggingsresultaat

(7)

4.293

In geval beleggingsinstrumenten in meerdere beleidscategorieën voorkomen, worden de beleggings­resultaten pro-rata toegerekend op basis van de eindejaarsverdeling. Beleggingskosten worden toe­bedeeld aan de beleidscategorieën voor zover van toepassing. Niet aan beleggingsinstrumenten toe te rekenen kosten worden pro-rata toegerekend op basis van de eindejaarsverdeling.

Rendement 2023

8,65%

Rendement 2022

(23,3%)

2023

2022

15

Overige baten

De post overige baten bestaat uit:

Overige

1

-

Totaal

1

-

Onder de overige baten zijn opgenomen de ontvangen creditrente op de handelsbankrekeningen.

2023

2022

16

Pensioenuitkeringen

De post pensioenuitkeringen is als volgt opgebouwd:

Ouderdomspensioen

1.176

1.070

Partnerpensioen

279

255

Wezenpensioen

4

3

Anw-pensioen

4

4

Subtotaal uitkering

1.463

1.332

Afkoopsommen

5

5

Totaal

1.468

1.337

17

Pensioenuitvoeringskosten

De kosten van de pensioenuitvoering ad € 36 miljoen (2022: € 34 miljoen) zijn exclusief de beleggingskosten. De beleggingskosten worden direct ten laste gebracht van het beleggingsresultaat (zie onderdeel 10). De uitvoering van het vermogensbeheer en de pensioenregeling is net als voorgaande jaren uitbesteed.

De post pensioenuitvoeringskosten is als volgt te splitsen:

2023

2022

Kosten pensioenuitvoering

24

24

Kosten transitie pensioenuitvoering

-

2

Personeelskosten

6

5

Kosten huisvesting en benodigdheden

1

1

Kosten bestuur, commissies en verantwoordingsorgaan

2

2

Kosten toezichthouders en Pensioenregister

1

1

Accountantskosten

-

-

Kosten actuariële certificering

-

-

Overige kosten

9

5

Toerekening aan vermogensbeheer

 (7)

(6)

Totaal

36

34

Vanaf boekjaar 2022 is de pensioenuitvoering ondergebracht bij TKP Pensioen B.V. Tot en met 2021 was dit ondergebracht bij MN Services N.V. De kosten transitie pensioenuitvoering hebben nog betrekking op de afrondende werkzaamheden van de transitie waaronder dataschoning. De kosten van uitvoering van de pensioenregeling zijn inclusief btw.

De kosten voor de besturing van het fonds stegen in 2023. In de besturingskosten zijn onder meer de personeelskosten van 41 medewerkers (2022: 37 medewerkers) van het bestuursbureau en 3 uitvoerende bestuursleden (2022: 3 uitvoerende bestuurders) verwerkt en de inhuur van externe medewerkers. 

Eind 2023 heeft het fonds naast de 3 uitvoerende bestuursleden 24,0 fte beleidsbepalers of -adviseurs, 9,7 fte pensioenconsulenten en 5,0 fte in overige ondersteunende functies in dienst. 

Van de personeelskosten wordt 35% van de salarissen, sociale lasten, pensioenen en leasekosten en 50% van de overige kosten toegerekend aan vermogensbeheer (2022: 50% op alle kosten). Van de
kosten bestuur, commissies en verantwoordingsorgaan wordt 50% van de kosten toegerekend aan
vermogensbeheer (2022: 50%). 

Alle werknemers verrichten hun werkzaamheden in Nederland op locatie van het fonds dan wel op decentrale locaties. Zij nemen deel in de pensioenregeling van het fonds.

(x € 1 duizend)

2023

2022

Personeelskosten 

Lonen en salarissen

4.722

3.394

Pensioenlasten

735

671

Sociale lasten

485

425

Overige personeelskosten

268

177

Totaal 

6.210

4.667

Kosten bestuur, commissies en verantwoordingsorgaan

Onder de kosten voor bestuur, commissies en verantwoordingsorgaan zijn de totale kosten opgenomen voor het bestuur, commissies en verantwoordingsorgaan, inclusief de vergoeding aan de leden. De vergoeding aan uitvoerend en niet uitvoerende bestuurders bedraagt in 2023 € 1.468 duizend (2022:
€ 1.403 duizend). De overige personeelskosten van de uitvoerende bestuurders waren € 67 duizend (2022: € 55 duizend). De overige kosten bedragen € 537 duizend (2022: € 443 duizend).

Accountantskosten

De onafhankelijke externe accountant is Ernst & Young Accountants LLP. Op grond van artikel 382a Titel 9 Boek 2 BW is de vermelding van de honoraria van de onafhankelijke accountant inclusief BTW.

(x € 1 duizend)

2023

2022

Onderzoek van de jaarrekening

202

192

Andere controle werkzaamheden

111

196

Andere niet-controlediensten

-

-

313

398

Bovenstaande honoraria betreffen de werkzaamheden die bij het fonds zijn uitgevoerd door Ernst & Young Accountants LLP. Deze honoraria hebben betrekking op het onderzoek van de jaarrekening en andere controlewerkzaamheden over boekjaar 2023 ongeacht of de werkzaamheden reeds gedurende het boekjaar zijn verricht. De andere kosten zijn gerelateerd aan de additionele werkzaamheden in het kader van de controle van de informatie in het jaarverslag rondom duurzaamheid.

(x € 1 duizend)

2023

2022

Kosten toezichthouders en Pensioenregister

Kosten toezichthouder DNB

1.103

714

Kosten toezichthouder AFM

136

120

Kosten Pensioenregister

106

88

Totaal

1.345

922

18

Mutatie voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds

Zie toelichting balanspost voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds (9).

19

Mutatie voorziening gemoedsbezwaarden

Zie toelichting balanspost voorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds (9).

20

Saldo herverzekering

2023

2022

Uitkeringen uit hoofde van herverzekeringen

-

-

Totaal

-

-

De post saldo herverzekering bestaat uit ontvangen uitkeringen van herverzekeraars (2023: € 95 duizend, 2022: € 101 duizend). 

21

Saldo overdrachten van rechten

De afhandeling van nieuwe individuele waardeoverdrachten is afhankelijk van de hoogte van de beleidsdekkingsgraad. De afgelopen twee jaren was de beleidsdekkingsgraad boven de 100% waardoor waardeoverdrachten uitgevoerd konden worden.

2023

2022

Deze post bestaat uit:

Uitgaande waardeoverdracht individueel

78

209

Uitgaande waardeoverdracht collectief

-

-

Inkomende waardeoverdracht individueel

(159)

(156)

Inkomende waardeoverdracht collectief

-

-

Totaal

(81)

53

22

Overige lasten

De post overige lasten is als volgt opgebouwd:

Mutatie oninbare vorderingen

-

-

Overige

2

4

2

4

De overige andere lasten bestaan uit betaalde interest.